Ik ben voorzitter van twee raden van toezicht van grote zorgorganisaties. Eén is een organisatie in de randstand met een tiental woonzorgparken/verpleeghuizen. De ander is een instelling in Zuid-Nederland voor mensen met een verstandelijke beperking. Cliënten die voor een groot deel in onze woningen wonen. Een ander deel van de cliënten woont nog thuis bij ouders en maakt gebruik van de dagbesteding. Het zijn beide gezonde organisaties, met een solide bestuur en management, een goede financiële situatie en prima verhoudingen met cliëntenraden en ondernemingsraden.
Zeker, wij hebben ook zo onze zorgen. Personeelstekorten lopen op zoals
overal in de zorg. In de verpleeghuizen zijn er wachtlijsten. Zorgzwaarte neemt merkbaar toe. Veel inzet van tijdelijk personeel drukt op de exploitatie. Maar ach, het is te doen. En er komt veel terug voor onze inspanningen. Onze verstandelijk beperkte cliënten zijn ook voor een deel een bron van dagelijks plezier en vrolijkheid. Er is soms groot leed. Maar er is zeker ook veel klein en mooi geluk. Ouderen verblijven in een veilige omgeving, worden liefdevol verzorgd. Ja, inderdaad in een laatste en vaak droevige fase van hun leven. De mythe van pyjamadagen en mensen die aan hun lot worden overgelaten wordt elke dag weerlegd.
En nu is er corona. Nog niet binnen. Maar het spook waart rond en zal stellig binnenkomen. Een medewerker beschreef het gevoel dat er nu heerst als het wachten op een storm. Je hebt de luiken vastgemaakt, je hebt de tuinstoelen opgeborgen. En als de storm komt, is het toch allemaal anders. Net als in de ziekenhuizen, op de IC’s, zal corona een ongekende beproeving vormen voor onze zorgorganisaties in de tweede lijn. Onze cliënten en bewoners zijn kwetsbaar. Mensen met dementie en een deel van onze verstandelijk gehandicapte cliënten kun je niet duidelijk maken wat er speelt. En hun vermogen om zich aan te passen aan andere mensen, aan andere dagindelingen is natuurlijk beperkt. De uitdaging is immens. Emotioneel zullen we met hartverscheurende gebeurtenissen worden geconfronteerd. En nee: het zal niet meevallen. Er zullen mensen heel ziek worden. Overlijden in vreselijke omstandigheden. Een zwart scenario.
In een zorgorganisatie anno 2020 werken is een even prachtige als zware opgave. Onze cliënten vragen veel van onze mensen. Er is veel regelgeving waar je aan moet voldoen. De eisen die aan professionaliteit worden gesteld zijn -terechthoog. En onze mensen brengen het op. Elke dag weer. We kunnen het.
Maar we moeten erdoorheen. Onze medewerkers zullen alles uit de kast halen: professioneel, fysiek, mentaal. Het is mooi om te zien welke steun we krijgen. Oud-medewerkers die zich melden om te helpen. Ouders die hun steentje bijdragen.
Van toezicht houden zien we maar even af. Gevolgen voor de exploitatie? Zien we straks wel. Steun geven en vertrouwen uitspreken is nu belangrijker dan controleren. Ik weet niet of we het redden. Ik weet wel dat onze mensen er alles aan zullen doen.
Wij hebben fantastische mensen.
En u? Pas goed op uzelf. En op uw dierbaren.
Ton Horn, 20 maart 2020